مسجد سلیمانیه استانبول
مسجد سلیمانیه ( انگلیسی: Süleymaniye Mosque، ترکی: Süleymaniye Camii ) نه تنها خیره کننده، بلکه شاهکاری از معمار معروف "سنان" (Mimar Sinan) می باشد. این مسجد به دستور سلطان سلیمان اول، یا سلیمان کبیر، بزرگترین و ثروتمند ترین سلطان عثمانی ساخته شده است. ساخت بنا در سال 1550 آغاز شد و 3500 صنعتگری که روی آن کار می کردند ماموریت خود را طی 7 سال به اتمام رسانیدند. مسجد بر تپه ی سوم استانبول واقع شده است و دومین مسجد بزرگ شهر می باشد.
همانند اکثرِ دیگر مساجد امپراتوری ، مسجد سلیمانیه تنها برای پرستش ساخته نشده است. به جز سرسرای عبادت ( camii ) و حیاط ( avlu )، عمارت همچنین شامل چهار مدرسه ی قرآن ( medrese )، حمام ( hamam )، یک بیمارستان، یک کاروانسرا ( kervansaray ) و یک آشپزخانه عمومی ( imaret ) که برای فقرای مسلمان، مسیحی و یهودی غذا آماده می کرد، می شد.
مسجد بزرگ
بهترین راه رسیدن به مسجد سلیمانیه از طریق خیابان پروفسور صدیق سامی اونار، در حومه ی بازار می باشد. این خیابان هنوز به اسم "کوچه ی معتاد ها" شناخته می شود زیرا چایخانه واقع در آن در گذشته حشیش می فروخته است.
بعد از کوچه وارد یک ورودی می شوید که در دیوار های اطراف مسجد واقع شده است، این مسیر چشم اندازی از باغ های زیبا داراست. بعدِ گذر از وضوخانه وارد حیاط خواهید شد، وسط حیاط یک آبنمای وضو قرار دارد. قبل از ورود به خود مسجد، چهار مناره قابل مشاهده هستند؛ این تعداد مناره تنها برای مساجدی که شخص سلطان دستور ساختشان را می داد مجاز بودند. مناره ها مجموعا ده گالری یا بالکن دارند؛ تعداد مناره ها نشان دهنده ی این حقیقت است که سلیمان کبیر دهمین سلطان عثمانی بوده است.
زمانیکه وارد مسجد می شوید متوجه خواهید شد که مسجد با داشتن 59 متر طول و 58 متر عرض دارای ابعادی حیرت آور می باشد. گنبد اصلی 53 متر ارتفاع دارد؛ دقیقا دو برابر قطر 4/26 متری خود. ستون هایی که تکیه گاه گنبد هستند بسیار مبتکرانه داخل دیوار ها جاسازی و پنهان شده اند. دکوراسین داخلی با وجود ساده بودن بسیار تاثیرگذار و دلنشین است، مخصوصا هنگامیکه نور خورشید از 200 پنجره ی رنگی مسجد به داخل آمده و فضا را روشن می کند.
همانند دیگر بناهای تاریخی واقع در استانبول، مسجد بلایای بسیاری را متحمل شده است. در سال 1660، آتش گریبانگیر مسجد شد و پس از آن سلطان محمد چهارم دستور مرمت آن را داد. در سال 1766 بخشی از گنبد در زلزله فرو ریخت و در اواسط قرن 19 نوسازی های لازم در آن بخش انجام شد. طی جنگ جهانی اول، مسجد بار دیگر آتش گرفت؛ از حیاط به عنوان انبار اسلحه استفاده شده بود و برخی از مهمات آتش گرفتند. مسجد بار دیگر در سال 1956 مرمت شد و از سال 2008 تحت تعمیرات بیشتری قرار گرفته است.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص استانبول به لینک های زیر مراجعه بفرمایید:
مقبره های سلیمان، روکسلانا و سنان مسجد سلیمانیه
پشت مسجد سلیمانیه یک گورستان و دو آرامگاه شامل مقبره های سلطان سلیمان اول و همسرش روکسلانا ( خرم سلطان ) که به زیبایی بازسازی شده اند، مقبره ی دخترش مهریماه، مادرش صالحه دل آشوب و خواهرش آسیه قرار دارند. دقیقا خارج از دیوار های مسجد و جلوی بنا، آرامگاه معمار سنان واقع شده است. این آرامگاه برای عموم باز نیست.
کاروانسرا، آشپزخانه و باغ گود چای مسجد سلیمانیه
خارج از دیوار های مسجد و مقابل آنها کاروانسرا (برای عموم بسته می باشد) و آشپزخانه های عمومی قرار دارند که امروزه به رستوران تبدیل شده اند. در کنار رستوران، پشت درخت ها یک کافه درون باغ گودی پنهان شده است.
تاریخچه ی مسجد سلیمانیه
در این عمارت مذهبی بزرگ، عناصر معماری اسلامی و بیزانسی ترکیب شده اند. این بنا مناره های بلند و باریک را در سبک کلیسای بیزانسی ایا صوفیه، با ساختمان هایی دارای گنبد های بزرگ که با نیم گنبد مستحکم شده اند، ترکیب کرده است.
طراحی سلیمانیه نمایشگر تصور سلطان سلیمان از خودش به عنوان "سلیمان دوم" است. این حقیقت به قبة الصخرة که بر مکان معبد سلیمان بنا شده و مباهات ژوستنین هنگام تکمیل ساخت ایا صوفیه ( "سلیمان! من از تو پیشی گرفته ام!" ) اشاره دارد. مسجد سلیمانیه که در عظمت، چیزی کم از بناهای ساخته شده قبل از خود ندارد، گواهی بر اهمیت تاریخی سلطان سلیمان است. با این وجود، سلیمانیه از الگوی اصلیش، ایا صوفیه کوچکتر است. مرمت های متعدد مسجد آنچه از دکوراسیون اولیه ی سنان باقی مانده بود را نابود کردند ( پاکسازی های جدید نشان می دهند که سنان قبل از اینکه رنگ غالب گنبد را قرمز کند، رنگ آبی را امتحان کرده بود).
معماری مسجد سلیمانیه
همچون دیگر مساجد امپراتوری استانبول، حیاط بزرگی (Avlu) در غرب مسجد قرار دارد. حیاط عظیم مسجد سلیمانیه با مجموعه ای از ستون های مرمر، گرانیت و سنگ آذرین احاطه شده است. مناره ها در چهار گوشه ی مسجد قرار گرفته اند.
گنبد از اطراف با نیم گنبدها، و از شمال و جنوب با طاق هایی با پنجره های مزینِ تقویت شده توسط مونولیت های آذرین، احاطه شده است. سنان تصمیم گرفت با پوشاندن استحکامات عظیمِ شمال/جنوب این ستون های مرکزی، معماری ای کاملا نوآورانه انجام دهد. او استحکامات را درون دیوار ها به صورتی قرار داد که برجستگی نیمی از آنها در داخل و نیمه ی دیگر در خارج ساختمان قرار گیرد و سپس با ساختن گالری های ستون دار، برجستگی ها را پنهان کرد. یک گالری یک طبقه ای داخل بنا و گالری ای دو طبقه در خارج وجود دارند. دکوراسیون داخلی ظریف است و تعداد محدودی کاشی ایزنیکی در آن به کار رفته است. طراحی محراب و منبر ساده و با مرمر سفید صورت گرفته است. بخش های چوبی کم تعدادند و با طرح های ساده با عاج و صدف مروارید تزئین شده اند.
